Emanuel Karasu (ya da Emanuel Karaso, sonradan Emanuel Carasso); (d. 1862 Selanik – ö. 1934, Trieste), Yahudi asıllı Osmanlı avukat ve siyasetçi.
Jön Türkler’in tanınmış üyelerindendir. Tanınmış bir Yahudi kökenli tüccar ailenin mensubu idi. Hukuk eğitimi aldı ve Selanik’te avukatlık yapmaya başladı. Karasu, Selanik’tekiMakedonya Risorta Masonik Locası’nın bir üyesi (bazılarına göre kurucusu) ve sonraki başkanı ve Osmanlı Devletinde masonik faaliyetlerin öncüsüdür.[1] Masonik localar ve bazı gizli cemiyetler, Selanik’te devrimci radikal görüşlere sahip ve aralarında Talat Paşa’nın da bulunduğu Jön Türkler’in duygudaşları arasında bir buluşma yeriydi. Karasu, Selanik’te avukatlık yaparken İttihat ve Terakki Cemiyetine üye oldu. Cemiyetin Müslüman olmayan ilk üyelerindendir.
Meclis-i Milli’nin Abdülhamid’in hal’ kararını bildirmek için görevlendirilen ve 27 Nisan 1909 Salı günü öğleden sonra sarayı ziyaret eden dört kişilik heyet: soldan sağa: Arif Hikmet Paşa, Emanuel Karasu Efendi (Carasso),Esad Paşa Toptani, Aram Efendi veAlbay Galip Bey (Pasiner)
Cemiyet, 1908 yılında II. Meşrutiyet ve sonrasında Osmanlı Devleti’nin idaresinde söz sahibi olunca Karasu da Selanik’ten Meclis-i Mebusan’a girdi.[2] Karasu, Sultan II. Abdülhamid’e Nisan 1909’da Hal’ini (tahttan indirilmesini) bildiren 3 kişiden biriydi. 1912’de Selanik’ten,Balkan Harbi’nde Selanik Yunanistan’a kaybedilince 1914 yıllında İstanbul’dan mebus seçildi.[3]
Türkiye’deki değişik Musevi kuruluşlarının işbirliği yapması için çalıştı, Türk Musevi’lerinin önce Türk sonra Musevi olduklarında ısrarcı oldu ve Osmanlı Filistin’inde Siyonist iskânına karşı oldu. İtalya – Türkiye Savaşının antlaşma ile bitirilmesi için görüşmeler yapan ve Selanik’in enternosyanel bir şehir olmasına çalışan komitenin üyesiydi.[4]Mondros Mütarekesi sonrasında İtalya’da Trieste’ye yerleşti ve 1934 yılında aynı yerde öldü. Arnavutköy’de Yahudi mezarlığında gömülüdür.
1912 yılında, Balkan Savaşları sırasında Selanik’ten Fransa’ya göç eden ve Danone grubunun kurcusu İzak Karasu’nun (Isaac Carasso) amcasıdır ve Daniel Carasso’nun büyük amcasıdır.[5]
Kaynakça
- ^ The History Of Freemasonry In Turkey (İngilizce)
- ^ Ahsene Gül Tokay, “Macedonian Reforms and Muslim Opposition during the Hamidian Era: 1878–1908”, Islam and Christian–Muslim Relations 14:1 (2003)
- ^ Dilleri, Eğitimleri ve Devletle İlişkileri Açısından Osmanlı Yahudileri Prof.Dr.İlber Ortaylı
- ^ Andrea Sefiha, in “Remember Salonika” (special issue), The International Association of Jewish Lawyers and Jurists, Spring 1999, p. 6
- ^ Erdal Şafak, ‘Selanik Yoğurtçusu’, Sabah Gazetesi, 19 Haziran 2005
İlk yorum yapan siz olun