İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Şikayet yolu ile takibin iptali

YARGITAY Hukuk Genel Kurulu
ESAS NO : 2010/12-720
KARAR NO : 2011/66

Taraflar arasındaki “Şikayet yolu ile takibin iptali” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 8.İcra Hukuk Mahkemesince şikayetin kabulüne dair verilen 05.02.2009 gün ve 2009/109 E-2009/113 K. Sayılı kararın incelenmesi karşı taraf Banka vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12.Hukuk Dairesinin 30.06.2009 gün ve 2009/6472-14348 sayılı ilamı ile;
(“…TTK.nun 708. ve 720.maddeleri gereğince takip dayanağı çekin yasal süresinde ödenmek üzere muhataba ibraz edilmesi zorunludur. Aynı Kanunun 720.maddesi uyarınca süresinde ibraz edilen çekin ödenmediği ve ödenmeden imtina durumu, muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle “çekin üzerine yazılmış olan tarihli bir beyanla” belirlenmesi halinde hamilin cirantalar, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı müracaat hakkının varlığından söz edilebilir.

Takip dayanağı çekin arka yüzünün incelenmesinde muhatap banka tarafından konulan ibraz şerhinde “keşidecinin ekli yazısı gereği rızası hilafından elinden çıktığından iade” açıklamasının yapıldığı ve bu şekilde ödenmeyiş nedeninin çek arkasına şerh verildiği görülmüştür. Keşidecinin ödemeden men talimatı vermesi durumunda dahi çekin muhatap bankaya tarihli bir açıklama ile ibraz edilmesi geçerlidir. Bu durumda takip alacaklısı tarafından TTK.nun 708 ve 720.maddelerinde öngörülen şekilde, çekin muhatap bankaya süresinde ibraz edildiği ve alacaklının takip hakkını kazandığı anlaşılmaktadır.

O halde mahkemece şikayetin reddi yerine yazılı gerekçe ile takibin iptali yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü gerekir.…”) gerekçesiyle bozulmasına karar verilerek dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

İstek, şikayet yolu ile icra takibinin iptali isteğine ilişkindir.

Şikayetçi/borçlu; Ankara 3.İcra Müdürlüğünün 2009/893 esas sayılı dosyasında karşı taraf/alacaklı Banka tarafından müvekkili aleyhine 26.12.2008 tarihli 29.950 TL’lik çeke ilişkin olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yürütüldüğünü, takibe konu çek hakkında ihtiyati tedbir kararı olup, bundan bankanın haberdar olduğunu, bankanın icra takibine konu çeki bankaya süresi içinde ibraz etmeksizin icra takibine konu ettiğini, oysa çekin bankaya tahsil amaçlı verilmediğini, dava dışı Canatar Gıda Paz.Otom.Turz.San.Tic.Ltd.Şti.’nin alacaklı bankanın Kazım Karabekir Şubesinden kullandığı kredinin teminatı olarak adı geçen firma tarafından bankaya verildiğini, ancak kredi kullanan dava dışı firmanın banka şubesinden kullanmış olduğu kredinin taksitini ödemesine rağmen, bankanın uhdesinde bulundurduğu çeki iade etmek yerine icra takibine konu ettiğini ileri sürüp, icra takibinin durdurularak,takibin iptalini istemiştir.

Karşı taraf alacaklı banka, davaya yanıt vermemiştir.

Mahkemece, takibe dayanak çekin incelenmesinde “Keşidecinin ekli yazısı gereği rızası hilafından elinden çıktığından iade” şeklinde şerh bulunduğu ancak karşılığı bulunup bulunmadığına dair ibareyi içermediği, bu hali ile usulüne uygun bir ibrazın bulunmadığı ve kambiyo vasfı taşımadığı gerekçesi ile takibin iptaline karar verilmiş; Özel Dairece yukarda açıklanan gerekçelerle hüküm bozulmuştur.

Yerel Mahkemece önceki kararında direnilmiş; hükmü temyize Karşı taraf/alacaklı banka getirmiştir.
Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) ‘nun 720.maddesi uyarınca banka tarafından çek arkasına düşülmesi gereken ibraz şerhinin içeriğinin nasıl olması gerektiği, takibe konu çekin usulüne uygun ve geçerli bir şekilde ibrazının bulunup bulunmadığı, dolayısıyla alacaklının takip hakkını kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır.

Bilindiği üzere, TTK’nun 720.maddesinde; “Vaktinde ibraz edilmiş olan çekin ödenmemiş olduğu ve ödenmeden imtina keyfiyeti:… muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle, çekin üzerine yazılmış olan tarihli bir beyanla;…sabit bulunduğu takdirde hamil; cirantalar, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı müracaat haklarını kullanabilir.” hükmü bulunmaktadır.

Özel Daire bozma ilamında değinildiği üzere, TTK’ nun 708. ve 720.maddeleri gereğince takip dayanağı çekin yasal süresinde ödenmek üzere muhataba ibraz edilmesi zorunludur. Yine TTK’nun 720.maddesi uyarınca süresinde ibraz edilen çekin ödenmediği ve ödenmeden imtina durumu, muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle “çekin üzerine yazılmış olan tarihli bir beyanla” belirlenmesi halinde hamilin cirantalar, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı müracaat hakkının varlığından söz edilebilir.

Takip dayanağı çekin arka yüzünün incelenmesinde banka tarafından 17.12.2008 tarihli konulan ibraz şerhinde “keşidecinin ekli yazısı gereği rızası hilafından elinden çıktığından iade” açıklamasının yapıldığı ve bu şekilde ödenmeyiş nedeninin çek arkasına şerh verildiği görülmüştür. Keşidecinin ödemeden men talimatı vermesi durumunda dahi çekin muhatap bankaya tarihli bir açıklama ile ibraz edilmesi geçerlidir.

Öte yandan 17.04.1998 tarih 23316 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bankalararası Takas Odaları Merkezi Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 7.maddesi ile değişik “Bankalararası Takas Odalarında Bankalarca Muhatap Bankalara Fiziken İbraz Edilen ve Fiziken İbraz Edilmeyen Çeklere İlişkin İşlemler” başlıklı 14.maddesi uyarınca, ING Bank muhatap bankaya vekaleten çeki şubesine ibraz etme yetkisine sahiptir.

Her ne kadar bozma ilamında ibraz şerhinin muhatap banka tarafından konulduğu belirtilmişse de, Hukuk Genel Kurulu görüşmeleri sırasında burada kastedilmek istenenin gerçekte anılan Yönetmelik uyarınca çeki vekaleten ibraz eden alacaklı Banka olduğu kabul edilmiştir.
Buna göre, bozma ilamında da değinildiği gibi, takip alacaklısı tarafından TTK.nun 708 ve 720 maddelerinde öngörülen şekilde, çekin muhatap banka vekili olarak hareket eden ING Bank tarafından süresinde ve usulüne uygun olarak ibraz edildiği ve alacaklının takip hakkını kazandığı anlaşılmaktadır. O halde mahkemece şikayetin reddi yerine yazılı gerekçe ile takibin iptali yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.

Bu nedenle; Özel Daire bozma ilamında ve buna ilaveten yukarıda açıklanan nedenlerle usul ve yasaya aykırı bulunan direnme kararının bozulması gerekir.

S O N U Ç : Takip alacaklısı/karşı taraf banka vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve buna ilaveten yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı HUMK.nun 429.maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 06.04.2011 gününde, oybirliği ile karar verildi.

İlk yorum yapan siz olun

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Mission News Theme by Compete Themes.