Tanıma tenfiz davasına İlişkin Sorular?

Tanıma tenfiz davası nedir?Tanıma tenfiz davası yurtdışında özellikle Almanya, Fransa, Belçika ve Hollanda’da yaşayan Türk Vatandaşları’nın önemli sorunlarından bir tanesidir. Tanıma tenfiz davası yaşadıkları ülkede boşandıktan sonra dahi Türkiye’de evli olarak görünen kişilerin bu kaydı gerçeğe uygun hale getirmek için açtıkları bir çeşit tespit davasıdır. Yurtdışında bir Türk ile yahut bir yabancı ile evli olan Türk Vatandaşı, o ülkenin yetkili mahkemesinde boşandıktan sonra bu boşanma kararını Türk Mahkemelerinde onaylatmak zorundadır. Bu onaylatma işlemine “tanıma davası”adı verilmektedir. Yabancı mahkemede boşanılırken, mahkeme boşanmanın yanında ayrıca velayete, nafakaya, tazminata ilişkin karar da vermişse bu takdirde açılacak dava “tanıma davası”değil “tenfiz davası” olur.

Tanıma tenfiz davası Kısaca özellikleri nedir?

Tanıma ve Tenfiz davaları mutlaka usulüne uygun davetiyeyle birlikte açılacak duruşma yapılarak görülür, evrak üzerinden karar verilemez.
Dava basit usule tabidir.
Adli tatilde de görülebilir.
Davacının Türkiye’de ikametgahı yoksa teminat göstermesi gerekmektedir. Teminat miktarını hakim takdir edecektir. Ancak karşılıklılık anlaşmasında bu konuda muafiyet varsa teminat şartı aranmaz.
Yetkili mahkeme Davalının ikametgahı (Nüfusa kayıtlı olunan yer ikametgaha karine olarak kabul edilmektedir.) ; Türkiye’de ikametgahı yoksa sakin olduğu yer mahkemesi, bu dahi yoksa Ankara, İstanbul, İzmir mahkemeleri yetkilidir. (Bu üç ilden istediği birinde açılabilir.)
Görevli mahkeme Aile Mahkemesidir. (Aile mahkemesi bulunmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi)

Tanıma Tenfiz Davasını Açmak Zorunlu mu?

Tanıma tenfiz davasının yanlış belgelerle ve yanlış usulde açılması halinde yıllarca sürmesi de olasıdır. Bu nedenle tanıma tenfiz davası açılmadan önce hem gerekli belgelerin hem de diğer hususların yerine getirilmiş olması davanın kısa sürede sonuçlanması için önem taşır.

Tanıma tenfiz davasını açmadığınız takdirde:

– Yurtdışında boşanmış olmanıza karşın Türkiye’de evli görünürsünüz. Bu nedenle yeniden evlenemezsiniz; mallarınızın satışında zorluklar yaşayabilirsiniz, müşterek çocuğunuz varsavelayet problemleriyle karşılaşabilirsiniz.

Tanıma tenfiz davalarında hangi belgeler gerekir?

a) Yurtdışında Boşandığınıza Dair Mahkeme Kararı:

Tanıma tenfiz davasında ihtiyaç duyulan belgelerden ilki, yabancı ülkede açılmış olan boşanma davasında alınan mahkeme kararıdır. Bu kararın ıslak imzalı yani mühürlü-imzalı aslı gerekmektedir. Bu mahkeme kararının kesinleşmiş olması gerekmektedir. Kesinleşme, kararın taraflar açısından yargı yollarının tüketilmiş olması, nihai sonucun elde edilmiş olması anlamına gelir.

b) Boşanma Kararının Kesinleştiğine Dair Yazı:

Mahkemenin kararının kesinleşmiş olup olmadığı, yine kararın altına ilave olarak yazılan bir ek yazıyla tespit edilir. Tanıma tenfiz davası için zorunlu olan bu yazıya kesinleşme şerhi adı verilir. Tanıma tenfiz davası yönünden mahkeme kararının verildiği değil, kesinleştiği tarih tarafların boşanmış kabul edildiği tarihtir. Bir yabancı mahkemenin henüz kesinleşmemiş kararının ülkemizdetanıma tenfizi için dava açılamaz. Yani mahkeme kararının kesinleşmiş olması tanıma tenfiz davası için dava şartıdır.

c) Konsolosluktan Alınacak Apostile:

Kesinleşmiş mahkeme kararının elde edilmesinden sonraki “püf nokta” ise apostile adı verilen “onay“dır. Bazı ülkelerde, boşanma kararları mahkeme tarafından verilmek zorunda değildir. Bu ülkelerde örneğin valilik, belediye başkanlığı gibi makamların da boşanma kararı verebilmeleri mümkündür. İşte, kesinleşmiş bir boşanma kararının yetkili bir mahkeme tarafından verilmiş olduğuapostile ile tespit edilir, yani bu mahkeme kararının alındığı ülkedeki Türk Büyükelçiliği yahut Konsolosluğu, boşanma kararını veren makamın yetkili bir mahkeme olduğunu “onay“lar.

d) Boşanma Kararının Tercümesi

Türk Mahkemelerinde yargılama dili “Türkçe” olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle yurtdışındaki bir mahkemeden yabancı dilde elde edilmiş bir kararın Türk Mahkemeleri tarafından kabul edilmesi için Türk Dili’ne çevrilmiş olması gerekir. Bu kararlar, konsolosluklarda ve yeminli tercüme hizmeti veren bürolarda Türkçe’ye çevrilebilir.

Tanıma tenfiz davası nerede açılabilir. Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir?

Tenfiz isteminde yetkili ve görevli mahkeme, m. 51’de düzenlenmiştir. 51/1’e göre görevli mahkeme, asliye hukuk mahkemesidir. Ancak Aile Mahkemeleri Hakkında Kanun’a göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararları, aile mahkemelerinde tanının tenfiz edilir. MÖHUK’un bu kanuna göre sonraki tarihli kanun olmasına rağmen bu kanun daha özel nitelikli olduğu için aile hukukuyla ilgili tenfiz davaları, aile mahkemelerinde görülecektir.

Yetkili mahkeme ise 51/2’de düzenlenmiştir. Buna göre yetkili mahkeme, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri mahkemesi, yoksa sakin olduğu yer mahkemesi, oda yoksa Ankara İstanbul veya İzmir Mahkemelerinden biridir. Burada son olarak Ankara, İstanbul, veya İzmir mahkemelerinin yetkili mahkeme olarak gösterilmesi, MÖHUK m. 41’in aksine bir aşkın yetki hali yaratmaz. Çünkü tenfiz için Türkiye’de bir mahkemenin mutlaka yetkili olması gerekir.

Tanıma tenfiz davası ne kadar sürer?

Tanıma tenfiz davasının süresi aşağıdaki iki duruma göre değişmektedir:

a) İki taraf da Türkiye’de avukata vekalet vermişse:

Yurtdışında boşanmış eşlerin ikisi de Türkiye’de bir avukata vekalet vermişlerse,

– dava açılmakta,

– mahkemenin iş durumuna göre kısa bir süre sonrasına duruşma günü alınmakta,

– her iki tarafın avukatları yaklaşık 3 ay içinde işlemleri tamamlamaktadır.

b) Tek taraf Türkiye’de avukata vekalet vermişse:

– Dava açılmakta,

– Karşı taraf yabancı ise tercümesi yaptırılan evraklar davalı eşe (yurt dışındaki adresine) tebliğe çıkarılmakta,

– İtiraz gelmezse (genelde gelmemektedir) mahkeme karar vermekte,

– Mahkemenin kararı yine tercüme yaptırılarak yurt dışındaki davalıya tebliğe çıkarılmaktadır.