Anlaşmalı Boşanma Davasına İlişkin Sorular

Anlaşmalı boşanma davası, devamında eşlerin bir isteğinin kalmadığı evliliklerin kanun yolları dolanılarak bitirilmesinin önüne geçilmek üzere düşünülerek kanunlaştırılmıştır.Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesini sağlayan hüküm kanunlaştırılmadan önce, eşler çekişmeli şekilde, şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşanma davası için mahkemeye başvuruyorlar, gösterdikleri ikişer tanık da tarafların bu durumuna şahitlik ederek boşanma gerçekleştiriliyordu. Bu durum, yargılamaların uzamasına ve tarafların anlaşmazlıklarının gerçek olup olmadığını bilmeyen tanıklıkların ortaya çıkmasına ve hukuk anlayışının, kanunun etrafını dolanma şeklinde, zedelenmesine yol açıyordu. Yapılan düzenleme ile buna bir son verilmiş ve eşlerin anlaşmaları halinde, mahkemeye birlikte başvurarak boşanma kararını elde etmeleri sağlanmıştır.

Anlaşmalı boşanma davası, mahkemeye yapılacak iki nüsha boşanma dava dilekçesisi ve buna eklenecek anlaşmalı boşanma protokolü ile açılır.

Anlaşmalı boşanma davasında, boşanma protokolü mahkemeye mutlaka yazılı olarak sunulmak zorunda değildir, duruşma sırasında tutanağa geçirilmekle de bu şart yerine getirilebilir. Boşanma protokolü, eşlerin boşanmasının yanında varsa müşterek çocukla kişisel ilişkiler ile diğer mali sonuçları da kapsamalıdır. Eşlerin bu konulardan herhangi biri üzerinde tam olarak anlaşamamaları halinde hakim boşanma kararını anlaşmalı boşanma davasıhükümlerine göre veremez. Bununla birlikte, eşlerin bir protokol üzerinde anlaşarak mahkeme önüne gelmeleri hakimin bu protokolü mutlaka onaylayacağı anlamına da gelmez. Hakimin boşanma protokolünü onaylamaması halinde boşanma protokolü geçerlilik kazanamaz.

• Anlaşmalı boşanma davası hangi mahkemede açılır?

  Boşanma davası, eşlerden herhangi birinin ikametgahının bulunduğu yerdeki Aile Mahkemesinde, müstakil aile mahkemesi bulunmayan yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemesinde açılır.

• Anlaşmalı Boşanma için gereken şartlar nelerdir?

  Anlaşmalı boşanma davasının şartları Türk Medeni Kanunu`nun 166.maddesinin 3. fıkrasında belirlenmişitir. Bunlar;

  a) Evliliğin en az bir yıl sürmüş olması,

  Evlilik bir yıldan az sürmüşse tarafların anlaşmalı olarak boşanmaları olanaksızıdır. Taraflar bu durumda varsa diğer boşanma sebeplerine örneğin evlilik birliğinin sarsılması nedenine dayalı boşanma davasının temel türü olan şiddetli geçimsizlik sebebine dayanarak boşanabilirler.

  b)Eşlerin birlikte mahkemeye başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi;

  Uygulamada bu şarttaki ikinci seçenek kullanılmaktadır. Yani eşlerin birinin açtığı dava diğeri tarafından kabul edilmektedir.

  c)Hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi;

  Tarafların her ikisi de avukatla temsil edilseler bile eşlerin anlaşmalı boşanma davasına bizzat katılmaları ve boşanma konusundaki iradelerini açıklamaları gerekmektedir.

  d) Tarafların boşanmanın malî sonuçları ve çocukların durumu ile ilgili olarak bir düzenleme üzerinde anlaşmaları ve hakimin de düzenlemeyi uygun bulması

  Boşanmanın mali sonuçlarından kasıt tazminat ve nafaka gibi hususlardır.tarafların bu husularda bir anlaşma tesis etmeleri gerekir. Tarafların bunun yanında varsa çocukların velayeti konusunda da anlaşmalrı gerekmektedir. Şüphesiz hakimin tüm bu anlaşmları uygun bulması da gerekir. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur.

  Uygulamada taraflar bir anlaşmalı boşanma protokolü hazırlamakta ve bu protokolü anlaşmalı boşanma dosyasına ibraz etmektedirler. Protokol hazırlanmamışsa üzerinde anlaşılan konuları tutanğa geçirtmek suretiyle de boşanmaya karar verilebilir.

  Bu şartların hepsinin birlikte gerçekleşmiş olması durumunda evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır ve mahkemece başka bir delil aranmaksızın tarafların boşanmalarına karar verilir

• Boşanma protokolü nedir? İçeriğinde olması gereken zorunlu bilgiler hangileridir?

  Boşanma protokolü, hukuki niteliği itibariyle Medeni Kanun hükümlerinden kaynaklanmakta ise de; genel sözleşme hükümlerine tabidir. Böylece kanunun, emredici nitelikte kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı saymadığı hususlarda taraflar serbest iradeleriyle hazırladıkları boşanma ve sonuçlarına ilişkin maddeleri içeren sözleşme boşanma protokolü olarak adlandırılabilecektir. Boşanma protokolünde olması gereken zorunlu bilgiler kısaca şunlardır:
  Taraflar, boşanma beyanı, velayet, çocukla görüşmelerin düzenlenmesi, nafaka ve tazminat talepleri, taşınır taşınmaz eşyaların durumu ve mahkeme masrafları, vekil varsa vekalet ücreti hususu, tarafların imzalarıdır.